Ο Αστερισμός του Πήγασου

.1. Η μυθολογία σχετικά με τον Πήγασο

Ο Πήγασος ήταν το φτερωτό άλογο της Ελληνικής Μυθολογίας. Υπάρχουν διάφορες παραδόσεις σχετικά με αυτόν.

Constellation Pegasus Όταν ο Περσέας αποκεφάλισε τη Μέδουσα, που είχε καταστήσει έγκυο ο Ποσειδώνας, ξεπήδησαν από τη τομή ο Χρυσάωρας, πατέρας του Γυριόνη και ο Πήγασος το φτερωτό άλογο. Κατά μια μαρτυρία, ο Πήγασος γεννήθηκε από το αίμα που έπεσε στη θάλασσα. Τότε ο Περσέας ιππεύοντας αυτόν κατάφερε να διαφύγει τη καταδίωξη των άλλων δύο γοργόνων, αδελφών της Μέδουσας ή, με την πιο συνηθισμένη μορφή του μύθου, με τα φτερωτά σανδάλια του. Ο Πήγασος ήταν συνεπώς γιος του Ποσειδώνα και της Μέδουσας.

Κατά τον Ησίοδο το όνομά του οφείλεται στις "Πηγές" του Ωκεανού όπου είχε γεννηθεί, έτσι το όνομα φέρεται να έχει σχέση με πηγές. Ο Πήγασος, φτερωτός όπως ήταν, ανήλθε στον Όλυμπο, στην έδρα των Αθανάτων και διέμενε στην υπηρεσία του Δία χρησιμοποιούμενος για την μεταφορά των κεραυνών από το εργαστήριο του Ηφαίστου στον Όλυμπο. (Θεογονία 281-286, Απολλόδωρος ΙΙ 3, 4).

Σύμφωνα με τη μυθολογική παράδοση που επικρατούσε στη Κόρινθο ο Πήγασος ήταν κατ'εξοχήν Κορινθία θεότητα, για τον οποίο είχαν κοπεί και νομίσματα με τη παράστασή του. Λέγονταν ότι μόλις ο Πήγασος ξεπήδησε από τη Μέδουσα, πέταξε στην Ακροκόρινθο και ξεδίψασε στα νερά της Πειρήνης πηγής εξ ού και "Πειρήνιος πώλος" το από τότε όνομά του. Στη συνέχεια οι παραδόσεις των Κορινθίων συσχετίζουν τον Πήγασο με τη παράδοση του Βελεροφόντη και της Χίμαιρας.

Η συσχέτιση του Πήγασου με τις Μούσες οφείλεται στη ακόλουθη παράδοση: Όταν οι Μούσες διαγωνίζονταν κάποτε στο τραγούδι με τις κόρες του Πιέρου, στον ποταμό Ελικώνα, μόλις άρχισαν το τραγούδι οι Πιέριες κόρες όλα είχαν σκοτεινιάσει. Αμέσως μετά, όταν ήλθε η σειρά των Μουσών, όλα φαίνονταν σαν να σταμάτησαν, ο Ουρανός, η Θάλασσα, τα ποτάμια, για να ακούσουν τους εξαίσιους ύμνους, ο δε Ελικώνας άρχιζε να υψώνει τη κορυφή του προς τον ουρανό από χαρα και υπερηφάνεια μέχρι που τον σταμάτησε ο φτερωτός Πήγασος, με διαταγή του Ποσειδώνα, λακτίζοντάς τον με τις οπλές του. Από το λάκτισμα αυτό γεννήθηκε η πηγή του Ελικώνα, της οποιας τα νερά ενέπνεαν τις Μούσες, η καλούμενη και Ιπποκρήνη.

Τελικά οι θεοί πρόσφεραν στον Πήγασο μια αιώνια θέση στον ουρανό δημιουργώντας τον Αστερισμό του Πήγασου.

Περισσότερες πληροφορίες είναι διαθέσιμες στη Wikipedia.

.2. Μπορείτε να βρείτε τον Πήγασο στο νυχτερινό ουρανό;

Ο ευκολότερος τρόπος για να βρείτε τον Πήγασο το φθινόπωρο είναι να δούμε ψηλά στον ουρανό και να αναγνωρίσουμε το τετράγωνο του Πήγασου δίπλα στη φωτεινό ζώτνη Γαλαξία μας. Αυτό το τετράγωνο είναι το σώμα του Πήγασου.

.3. Χάρτες με τα μεγέθη των αστεριών του Πήγασου

Συγκρίνετε το πώς εμφανίζεται ο συγκεκριμένος αστερισμός στο νυχτερινό ουρανό της περιοχής σας, με τους χάρτες που ακολουθούν. Ο κάθε χάρτης παρουσιάζει αστέρια, μέχρι ένα συγκεκριμένο φαινόμενο μέγεθος. Επιλέγοντας το σωστό χάρτη, μπορείτε να εκτιμήσετε το μέγιστο φαινόμενο μέγεθος (δηλαδή την ελάχιστη φωτεινότητα) των αστεριών τα οποία μπορείτε να δείτε από την περιοχή που βρίσκεστε: https://www.globeatnight.org/magcharts

.4. Έντυπο υλικό

Χρησιμοποιήστε το ακόλουθο αρχείο PDF για να διευκολυνθείτε στις παρατηρήσεις σας.

.5. Καταχωρήστε τις μετρήσεις σας

Αφού έχετε βρει τον Πήγασο στον ουρανό και αποφασίσετε ποιος από τους παραπάνω χάρτες ανταποκρίνεται σε αυτό που βλέπετε, καταχωρήστε τις μετρήσεις εδώ.

Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών
Ινστιτούτο Αστρονομίας, Αστροφυσικής, Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεπισκόπησης
Βασ. Παύλου & Ι. Μεταξά, 15236 Πεντέλη, Ελλάδα