Ο Αστερισμός του Βοώτη

.1. Η μυθολογία σχετικά με το Βοώτη

Ο Βοώτης ή Αρκτοφύλακας ακολουθεί τη Μεγάλη Άρκτο στην καθημερινή τροχιά της γύρω από τον πολικό Αστέρα.

Constellation Bootes Η ονομασία Βοώτης εμφανίζεται στην Οδύσσεια, και επομένως βρίσκεται σε χρήση για σχεδόν 3.000 χρόνια. Η ετυμολογία της προέρχεται κατά μία εκδοχή από το βους (βόδι) και το ωθείν (την καθοδήγηση, το σπρώξιμο), δηλαδή τον έβλεπαν ως τον οδηγό της ομηρικής Άμαξας (Μεγάλη Άρκτος). Αλλά στους νεότερους χρόνους τον φαντάσθηκαν ως τον κυνηγό που οδηγεί τους Θηρευτικούς Κύνες κυνηγώντας την Άρκτο γύρω από το βόρειο ουράνιο πόλο.

Σύμφωνα με ένα μύθο, η θεά της γεωργίας, η Δήμητρα, είχε δυο γιους, το Βοώτη και τον Πλούτο. Ο Βοώτης κληρονόμησε από τον πατέρα του όλους τους αγρούς και τα πρόβατά του, ενώ ο Πλούτος πήρε τα υπόλοιπα. Ο Πλούτος όμως ήθελε περισσότερη περιουσία κι έτσι ανάγκασε το Βοώτη και του τα έδωσε όλα εκτός από δυο ταύρους. Ο Βοώτης για να οργώνει πιο γρήγορα τα χωράφια του, επινόησε το άροτρο. Έτσι, έζευξε τους ταύρους και κατάφερε να οργώνει πιο γρήγορα απʼ όλους τους ανθρώπους του τότε κόσμου. Η Δήμητρα ήθελε να τον βοηθήσει να πάρει την περιουσία που του πήρε με τη βία ο αδελφός του. Ο Βοώτης όμως αρνήθηκε, γιατί ήθελε να συνεχίσει να ζει ήρεμα και ήσυχα. Έτσι, όταν πέθανε και πήγαινε προς τον Άδη, ο Δίας έστειλε τον Ερμή για να τον ανεβάσει στον ουρανό έτσι ώστε να τον θυμούνται όλοι για την καλή του ψυχή και την εξυπνάδα του!

Περισσότερες πληροφορίες είναι διαθέσιμες στη Wikipedia.

.2. Μπορείτε να βρείτε το Βοώτη στο νυχτερινό ουρανό;

Για να εντοπίσετε τον Βοώτη κοιτάξτε πρώτα προς το βορρά και βρείτε τη Μεγάλη Άρκτο. Παρατηρήστε τo μέρος της Μεγάλης Άρκτου το οποίο μοιάζει με το χερούλι του κουταλιού. Αν προεκτείνετε την ευθεία που ενώνει τα δύο πρώτα αστέρια από το από χερούλι του κουταλιού θα συναντήσετε ένα φωτεινό αστέρι, τον Αρκτούρο. Το αστέρι βρίσκεται στη μέση της ζώνης του Βοώτη.

.3. Χάρτες με τα μεγέθη των αστεριών του Βοώτη

Συγκρίνετε το πώς εμφανίζεται ο συγκεκριμένος αστερισμός στο νυχτερινό ουρανό της περιοχής σας, με τους χάρτες που ακολουθούν. Ο κάθε χάρτης παρουσιάζει αστέρια, μέχρι ένα συγκεκριμένο φαινόμενο μέγεθος. Επιλέγοντας το σωστό χάρτη, μπορείτε να εκτιμήσετε το μέγιστο φαινόμενο μέγεθος (δηλαδή την ελάχιστη φωτεινότητα) των αστεριών τα οποία μπορείτε να δείτε από την περιοχή που βρίσκεστε: https://www.globeatnight.org/magcharts

.4. Έντυπο υλικό

Χρησιμοποιήστε το ακόλουθο αρχείο PDF για να διευκολυνθείτε στις παρατηρήσεις σας.

.5. Καταχωρήστε τις μετρήσεις σας

Αφού έχετε βρει το Βοώτη στον ουρανό και αποφασίσετε ποιος από τους παραπάνω χάρτες ανταποκρίνεται σε αυτό που βλέπετε, καταχωρήστε τις μετρήσεις εδώ.

Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών
Ινστιτούτο Αστρονομίας, Αστροφυσικής, Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεπισκόπησης
Βασ. Παύλου & Ι. Μεταξά, 15236 Πεντέλη, Ελλάδα