Ο Αστερισμός του Λέοντα

.1. Η μυθολογία σχετικά με το Λέοντα

Στην ελληνική μυθολογία ο αστερισμός του Λέωντας αναφέρεται στο γνωστό λιοντάρι της Νεμέας.

Constellation Leo Το λιοντάρι αυτό ζούσε στην περιοχή της Νεμέας και σκόρπιζε το φόβο. Ήταν απόγονος του Τυφώνος και της Έχιδνας ή του Όρθρου και της Χίμαιρας. Υπάρχει ακόμα η άποψη ότι έπεσε από τη Σελήνη και ήταν απόγονος του Δία και της Σελήνης. Το θηρίο αυτό σκοτώθηκε τελικά από τον Ηρακλή.

Η θανάτωση του Λέοντος και η εκδορά του ήταν ο πρώτος άθλος που ανατέθηκε στον Ηρακλή από τον Ευρυσθέα.

Ο Λέων είχε πολύ σκληρό δέρμα, το οποίο δεν μπορούσε να τρυπηθεί από όπλο. O Ηρακλής χρησιμοποίησε στην αρχή το τόξο και το σπαθί του, χωρίς αποτέλεσμα. Τελικά πάλεψε ο ίδιος με γυμνά χέρια με το θηρίο και το έπνιξε. Στη συνέχεια προσπάθησε να το γδάρει, αλλά και αυτό στάθηκε αδύνατο. Η Θεά Αθηνά του συνέστησε να χρησιμοποιήσει τα δόντια του ίδιου του ζώου, όπως και έκανε ο Ηρακλής, καταφέρνοντας τελικά να του πάρει το δέρμα.

Ο Ηρακλής φόρεσε την «λεοντή» (δέρμα, τομάρι λέοντος) και πήγε στον Ευρυσθέα να του πει ότι εκτέλεσε την πρώτη αποστολή του. Μόλις τον είδε να μπαίνει ο Ευρυσθέας τρομοκρατήθηκε, νομίζοντας ότι επρόκειτο για το ίδιο το Λιοντάρι, και κρύφτηκε σε ένα πιθάρι. Ο Ηρακλής κράτησε την λεοντή και τη φορούσε πάντα στο εξής σαν πανοπλία.

Όταν ο ήρωας έφτασε στη Νεμέα για να σκοτώσει το λιοντάρι τον φιλοξένησε ο Μόλορχος, ένας ντόπιος βοσκός. Ο Μόλορχος, σύμφωνα με την παράδοση, ήταν ο πρώτος άνθρωπος που απέδωσε στον Ηρακλή θεϊκές τιμές.

Το νεκρό σώμα του Λέοντα μεταφέρθηκε από τους Θεούς στον ουρανό και σχημάτισε τον Αστερισμό του Λέοντα.

Περισσότερες πληροφορίες είναι διαθέσιμες στη Wikipedia, στο Astrovox, και στο Astronomia.gr.

.2. Μπορείτε να βρείτε το Λέοντα στο νυχτερινό ουρανό;

Ο Λέοντας δεσπόζει στον ουρανό την άνοιξη, ιδίως τον Μάρτιο και τον Απρίλιο λίγο μετά τη δύση του Ήλιου. Για να τον εντοπίσετε κοιτάξτε πρώτα προς το βορρά και βρείτε τη Μεγάλη Άρκτο. Παρατηρήστε τo μέρος της Μεγάλης Άρκτου το οποίο μοιάζει με κουτάλι. Η ευθεία που ενώνει τα δύο από αστέρια στην αντίθετα στο χερούλι του κουταλιού προς τη μία κατεύθυνση μας δείχνουν το Πολικό Αστέρα και προς την άλλη τον αστερισμό του Λέοντα. Το σχήμα του αστερισμού του Λέοντα θυμίζει αρκετά λιοντάρι οπότε η διαδικασία εντοπισμού γίνεται ιδιαίτερα εύκολη. Τα αστέρια που σχηματίζουν το κεφάλι του, τη λεοντή, μοιάζουν με ένα ανάποδο λατινικό ερωτηματικό. Μάλιστα το λαμπρότερο αστέρι του ο Βασιλίσκος ή Regulus που βρίσκεται στη θέση της καρδιάς του Λέοντα είχε ιδιαίτερη σημασία για τους αρχαίους αφού θεωρείτο βασιλικό άστρο.

.3. Χάρτες με τα μεγέθη των αστεριών του Λέοντα

Συγκρίνετε το πώς εμφανίζεται ο συγκεκριμένος αστερισμός στο νυχτερινό ουρανό της περιοχής σας, με τους χάρτες που ακολουθούν. Ο κάθε χάρτης παρουσιάζει αστέρια, μέχρι ένα συγκεκριμένο φαινόμενο μέγεθος. Επιλέγοντας το σωστό χάρτη, μπορείτε να εκτιμήσετε το μέγιστο φαινόμενο μέγεθος (δηλαδή την ελάχιστη φωτεινότητα) των αστεριών τα οποία μπορείτε να δείτε από την περιοχή που βρίσκεστε: https://www.globeatnight.org/magcharts

.4. Έντυπο υλικό

Χρησιμοποιήστε το ακόλουθο αρχείο PDF για να διευκολυνθείτε στις παρατηρήσεις σας.

.5. Καταχωρήστε τις μετρήσεις σας

Αφού έχετε βρει το Λέοντα στον ουρανό και αποφασίσετε ποιος από τους παραπάνω χάρτες ανταποκρίνεται σε αυτό που βλέπετε, καταχωρήστε τις μετρήσεις εδώ.

Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών
Ινστιτούτο Αστρονομίας, Αστροφυσικής, Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεπισκόπησης
Βασ. Παύλου & Ι. Μεταξά, 15236 Πεντέλη, Ελλάδα