Θέμα: Ηλιακές καταιγίδες και πρόβλεψη ακραίων γεγονότων

Τα ακραία γεγονότα ηλιακών ενεργητικών σωματιδίων των ετών 774/775 μ.Χ. και 993/994 μ.Χ. θεωρούνται οι ισχυρότερες ηλιακές καταιγίδες των τελευταίων χιλιετιών, βάσει αυξημένων επιπέδων ραδιενεργού 14C σε δενδροχρονολογικά δεδομένα. Μια νέα μέθοδος (Papaioannou et al. 2023) προτείνει μια άμεση σχέση μεταξύ της ροής ακτινών Χ από ηλιακές εκρήξεις και της ολοκληρωμένης ροής ενεργητικών σωματιδίων, εκτιμώντας άμεσα τις επιπτώσεις ακραίων ηλιακών καταιγίδων.

Ακόμα κι αν δεν γνωρίζουμε πώς εκλύονται αυτά τα ακραία γεγονότα από τον Ήλιο και αν είναι “μαύροι κύκνοι” (προϊόν ήδη γνωστών φυσικών διεργασιών) ή “κόκκινοι δράκοι” (αποτέλεσμα εντελώς άγνωστων διεργασιών), γνωρίζουμε ότι τέτοια γεγονότα θα επαναληφθούν, αφήνοντας την τεχνολογικά εξαρτημένη κοινωνία μας εντελώς ευάλωτη.

Στην πρόσφατη εργασία τους, οι Herbst & Papaioannou (2025), εφάρμοσαν τη μέθοδό τους σε πλήθος ακραίων γεγονότων, προσφέροντας μια πρακτική αναπαράσταση του “χειρότερου σεναρίου” και πολύτιμες γνώσεις για αυτά τα ακραία φαινόμενα.

Διαβάστε τα άρθρα εδώ: Herbst & Papaioannou, 2025: https://arxiv.org/pdf/2502.05903 και Papaioannou et al., 2023: https://www.aanda.org/component/article?access=doi&doi=10.1051/0004-6361/202243407.

Θέμα: Γεωμαγνητικό πεδίο της Γης και πρόβλεψη φαινομένων του διαστημικού καιρού

H εμφάνιση Γεωμαγνητικώς Επαγομένων Ρευμάτων (Geomagnetically Induced Currents – GICs) στην επιφάνεια της Γης σχετίζεται με έντονες διακυμάνσεις του γεωμαγνητικού πεδίου των οποίων η πηγή βρίσκεται σε ισχυρές διαταραχές στο εγγύς γεωδιάστημα. Η ανάπτυξη GICs μπορεί να έχει ως πιθανό αποτέλεσμα την πρόκληση σοβαρών βλαβών στο δίκτυο μεταφοράς και παροχής ηλεκτρικής ενέργειας. Η θεωρία της πληροφορίας (Information Theory) χρησιμοποιείται στη διερεύνηση της δυναμικής πολύπλοκων συστημάτων, όπως το συζευγμένο σύστημα ηλιακού ανέμου – μαγνητόσφαιρας – ιονόσφαιρας – επιφάνειας της Γης.

Στη δημοσίευση των Boutsi et al., με συμμετοχή μεταξύ άλλων των ερευνητών ΙΑΑΔΕΤ Γ. Μπαλάση και Ο. Γιαννακή, καθώς και αρκετών νέων επιστημόνων, υπολογίζεται ο δείκτης GIC κατά την εκδήλωση της ισχυρότερης μαγνητικής καταιγίδας των τελευταίων 20 χρόνων καθώς και της εντονότερης μαγνητικής καταιγίδας του προηγούμενου ηλιακού κύκλου (Mother’s Day Storm 2024 & Saint Patrick’s Day Storm 2015, αντίστοιχα). Για πρώτη φορά πραγματοποιείται ανάλυση του δείκτη GIC με όρους εντροπίας. Σημειώνεται πως τα επίπεδα τιμών του δείκτη αυτού συσχετίζονται δυνητικά με τον κίνδυνο για επικείμενα blackouts στο ηλεκτρικό δίκτυο κατά τη διάρκεια μαγνητικών καταιγίδων.

Τα αποτελέσματα υπογραμμίζουν τη δυνατότητα της μεθόδου να αποκαλύψει φυσικές διεργασίες που λαμβάνουν χώρα στο υπό εξέταση δυναμικό σύστημα πριν από τη μαγνητική καταιγίδα, συνεισφέροντας στη μελέτη των γεωμαγνητικών διαταραχών, αλλά και παρέχοντας πολύτιμες πληροφορίες που αφορούν την πρόβλεψη των φαινομένων του διαστημικού καιρού και την εκτίμηση του σχετικού γεω-χωρικού κινδύνου.

Διαβάστε το άρθρο εδώ: https://www.mdpi.com/1099-4300/27/2/172