Δυσμενείς συνθήκες στο διάστημα μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα στις ραδιο-τηλεπικοινωνίες, προβλήματα στην πλοήγηση, βλάβες σε μονάδες ηλεκτρικού ρεύματος, διακοπή της λειτουργίας δορυφόρων, κίνδυνο για την υγεία των αστροναυτών. Τα Ηλιακά Ενεργειακά Σωματίδια (ΗΕΣ) μπορεί να διαπεράσουν την ασπίδα του γεωμαγνητικού πεδίου και να εισέλθουν στην ιονόσφαιρα. Τα ΗΕΣ εισέρχονται ευκολότερα από τις περιοχές κοντά στους πόλους του γεωμαγνητικού πεδίου από ό,τι από τον ισημερινό. Δορυφόροι σε τροχιές LEO με μεγάλη κλίση μπορούν να είναι ευάλωτοι στα ΗΕΣ, καθώς και ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός. Τα ΗΕΣ μπορούν επίσης να επιδράσουν στη διάδοση των σημάτων μεταξύ της Γης και των δορυφόρων. Πρωτόνια ενέργειας 1-100 MeV προκαλούν αυξημένο ιονισμό που απορροφά τα ραδιοκύματα στις συχνότητες στα βραχέα και υπερβραχέα μήκη κύματος με αποτέλεσμα να υπάρχουν προβλήματα στις τηλεπικοινωνίες και λάθη στις θέσεις πλοήγησης. Εξάλλου, πρωτόνια με μεγάλες ενέργειες αποτελούν κίνδυνο για την υγεία των αστροναυτών. Τα ΗΕΣ φτάνουν σε ύψη αερομεταφορών και αποτελούν πρόβλημα για την ανθρώπινη υγεία καθώς η ληφθείσα δόση ακτινοβολίας μπορεί να αυξηθεί. Αυτό αφορά ιδιαίτερα πτήσεις σε υψηλά πλάτη και πολικές διαδρομές. Για την εμπορική αεροπλοΐα, υπάρχει κίνδυνος για ‘συχνούς επιβάτες’ και για το πλήρωμα. Συνεπώς είναι απαραίτητη η πρόβλεψη των Ηλιακών Καταιγίδων και των επιπτώσεών τους έγκαιρα, που πραγματοποιεί η Μονάδα Διαστημικού Καιρού του ΕΑΑ.

Το εργαλείο HESPERIA REleASE παρέχει προβλέψεις σε πραγματικό χρόνο ηλιακών ενεργειακών πρωτονίων ενέργειας 30-50 MeV στο Γεωδιάστημα. Βασίζεται σε παρατηρήσεις ηλεκτρονίων που κινούνται με την ταχύτητα του φωτός και διασχίζουν σε μερικές δεκάδες λεπτά την απόσταση Ηλίου-Γης και συλλέγονται από τα διαστημόπλοια φρουρούς SOHO/ACE κοντά στη Γη, ως προάγγελοι των πρωτονίων που καταφθάνουν 30-90 λεπτά αργότερα. Το εργαλείο αυτό παρέχει πιο πλήρεις προβλέψεις σε σχέση με άλλα που βασίζονται μόνο σε παρατηρήσεις ηλιακών εκλάμψεων στο φωτεινό ημισφαίριο του Ήλιου. Το HESPERIA UMASEP-500 παρέχει προβλέψεις, σε πραγματικό χρόνο, γεγονότων που ανιχνεύονται στο έδαφος από πρωτόνια πολύ υψηλής ενέργειας (> 500 MeV). Το εργαλείο παρέχει πιο έγκαιρες προβλέψεις σε σχέση με τους ανιχνευτές νετρίνων εδάφους και βασίζεται αποκλειστικά σε διαστημικά δεδομένα. Οι προβλέψεις είναι διαθέσιμες μέσω της ιστοσελίδας του ΕΑΑ (http://www.hesperia.astro.noa.gr). Tα εργαλεία HESPERIA επελέγησαν από τη NASA ως πρώτη προτεραιότητα σε διεθνές επίπεδο για να συμπεριληφθούν στην εξομοίωση επανδρωμένων αποστολών στο Φεγγάρι και τον Άρη.

Η Επιχειρησιακή Μονάδα Διαστημικού Καιρού απαρτίζεται από την Δρ. Όλγα Μαλανδράκη, Κύρια Ερευνήτρια Φυσικής Διαστήματος, την Δρ. Γεωργία Τσιροπούλα, Διευθύντρια Ερευνών, τον Δρ. Κωνσταντίνο Τζιότζιου, Ειδικό Λειτουργικό Επιστήμονα Α, τον Μιχάλη Καράβολο, MSc., PhDc., Μηχανικό Λογισμικού και Δορυφορικών Επικοινωνιών και τον Νικόλαο Μήλα, Ειδικό Τεχνικό Επιστήμονα.

Προϊόντα Διαστημικού Καιρού σε πραγματικό χρόνο θα βρείτε εδώ:

https://www.hesperia.astro.noa.gr/index.php/results/real-time-prediction-tools/release

https://www.hesperia.astro.noa.gr/index.php/results/real-time-prediction-tools/release-alert

https://www.hesperia.astro.noa.gr/index.php/results/real-time-prediction-tools/umasep