Κέντρο Επισκεπτών Θησείου – Σύντομο Ιστορικό

Το Κέντρο Επισκεπτών Θησείου βρίσκεται στον ιστορικό χώρο του ΕΑΑ στο Θησείο στην κορυφή του λόφου Νυμφών, απέναντι από τον ιερό βράχο της Ακρόπολης. Στεγάζεται στο κτήριο Σίνα το οποίο θεμελιώθηκε το 1842 ύστερα από δωρεά του Γεώργιου Σίνα, επιχειρηματία και γενικού πρόξενου της Ελλάδας στη Βιέννη, και βασίστηκε σε σχέδια του Δανού αρχιτέκτονα Θεόφιλου Χάνσεν.

Σκοπός του Κέντρου είναι η καθημερινή ενημέρωση του κοινού σε θέματα Αστρονομίας καθώς και της σχεδόν δύο αιώνων επιστημονικής και πολιτιστικής ιστορίας του ΕΑΑ, η οποία είναι συνυφασμένη με καθοριστικές στιγμές στην ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο διπλανό λόφο της Πνύκας ο Μέτωνας πραγματοποίησε τις πρώτες αστρονομικές παρατηρήσεις στην αρχαία Αθήνα με το Ηλιοτρόπιό του.

Οι επισκέπτες του Κέντρου έχουν τη δυνατότητα να ξεναγηθούν στο Μουσείο Γεωαστροφυσικής, στη βιβλιοθήκη του ΕΑΑ η οποία περιλαμβάνει πλήθος από ιστορικά συγγράμματα και να δουν από κοντά ένα μεγάλο αριθμό επιστημονικών οργάνων του περασμένου αιώνα. Παράλληλα μπορούν να θαυμάσουν τα πρώτα τηλεσκόπια της Ελλάδας, όπως το μεσημβρινό τηλεσκόπιο Γ. Βούρη (1846) και το τηλεσκόπιο 16εκ. το οποίο βρίσκεται εδώ και 150 έτη κάτω από το θόλο-σύμβολο του κτηρίου Σίνα. Με το τηλεσκόπιο αυτό ο Ιούλιος Σμιτ, αστρονόμος και τρίτος Διευθυντής του ΕΑΑ (1858-1884), σχεδίασε τον πλέον ακριβή χάρτη της Σελήνης τον 19ο αιώνα.

Δίπλα στο κτήριο Σίνα βρίσκεται μικρό κτήριο, το οποίο κατασκευάστηκε από το γνωστό αρχιτέκτονα Ερνέστο Τσίλλερ – υπεύθυνο για το σχεδιασμό μεγάλου αριθμού δημοσίων κτηρίων το 19ο αιώνα στην Αθήνα και στεγάζει το μεσημβρινό τηλεσκόπιο 16εκ. Το τηλεσκόπιο κατασκευάστηκε από το γαλλικό οίκο Gautier και αγοράστηκε το 1896 ύστερα από δωρεά του γνωστού ευεργέτη Ανδρέα Συγγρού. Χρησιμοποιήθηκε συστηματικά για την υπηρεσία χρόνου του ΕΑΑ και από την εγκατάστασή του έως το 1964 καθόριζε την επίσημη ώρα Ελλάδος.

Σχεδόν 120μ νότια από το κτήριο Σίνα βρίσκεται ένα κτήριο, κατασκευασμένο από μάρμαρο Αίγινας με θόλο διαμέτρου 8μ, που φιλοξενεί το τηλεσκόπιο Δωρίδη. Το τηλεσκόπιο κατασκευάστηκε επίσης από το γαλλικό οίκο Gautier το 1902. Έλαβε το όνομά του προς τιμή του Δημήτριου Δωρίδη, Έλληνα της Γαλλίας, ο οποίος και χρηματοδότησε την κατασκευή του όταν αποβιώνοντας χωρίς απογόνους δώρισε όλη την περιουσία του στο ελληνικό κράτος. Χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον καθηγητή Δημήτριο Αιγινήτη, πέμπτο Διευθυντή του Αστεροσκοπείου Αθηνών, κατά την έκλειψη Ηλίου στις 30 Αυγούστου 1905. Είναι διοπτρικό τηλεσκόπιο μήκους 5μ, με διάμετρο φακού 40εκ. και η πρόσφατη ανακαίνισή του το 2014 το καθιστά πλήρως λειτουργικό για παρατηρήσεις του Αττικού ουρανού από το κοινό. Υπήρξε το μεγαλύτερο τηλεσκόπιο της Ελλάδας μέχρι το 1959 οπότε και εγκαταστάθηκε στο λόφο «Κουφός» της Πεντέλης το τηλεσκόπιο Newall διαμέτρου 62.5εκ., ύστερα από δωρεά του Πανεπιστημίου Cambridge της Αγγλίας προς το ΕΑΑ. Το κτήριο του τηλεσκοπίου Newall στεγάζει το Κέντρο Επισκεπτών της Πεντέλης.