Διεθνής
ομάδα επιστημόνων από το πανεπιστήμιο Irvine της California
(UCI) ανακάλυψε το πιο μακρινό, μέχρι σήμερα, σμήνος γαλαξιών
στο σύμπαν και σε απόσταση 11.4 δισεκατομμυρίων ετών φωτός,
δηλαδή σε ερυθρομετάθεση περίπου z = 3. Η ηλικία του σύμπαντος
στην απόσταση αυτή ήταν περίπου 15% της τωρινής του ηλικίας
σύμφωνα με το ισχύον κοσμολογικό μοντέλο. Πριν από την ανακάλυψη
αυτή, το αμέσως πιο μακρινό σμήνος γαλαξιών που είχε εντοπιστεί
με το δορυφόρο ακτινών-Χ Chandra βρισκόταν σε απόσταση 10
δισεκατομμυρίων ετών φωτός (z = 1.81). Το νέο γαλαξιακό σμήνος
LBG-2377 εντοπίστηκε με την βοήθεια του δεκάμετρου τηλεσκοπίου
Keck στη Χαβάη ως συμπαγές λαμπρό αντικείμενο. Ωστόσο, περαιτέρω
μελέτη και ανάλυση του οπτικού φωτός κατέδειξε συγχώνευση
πέντε γαλαξιών στο σημείο αυτό (Εικόνα 1).
Η ισχύουσα θεωρία για την δημιουργία γαλαξιών βασίζεται στον
σχηματισμό μεγάλων γαλαξιών μέσω συγχώνευσης μικρότερων γαλαξιών,
μια διαδικασία που έχει ξεκινήσει εδώ και 12 δισεκατομμύρια
χρόνια, δηλαδή περίπου 1.7 δισεκατομμύρια χρόνια μετά από
τη μεγάλη έκρηξη. Ομάδες αστρονόμων έχουν ήδη παρατηρήσει
αρκετές συγχωνεύσεις μικρών γαλαξιών σε διαφορετικές αποστάσεις,
ενισχύοντας έτσι την υπάρχουσα θεωρία. Παρόλα αυτά, δεν έχουν
παρατηρηθεί πρωτογαλαξίες σε τεράστιες αποστάσεις για τον
απλούστατο λόγο ότι τα αντικείμενα αυτά δεν είναι τόσο λαμπρά
ώστε να γίνονται ορατά με την παρούσα τεχνολογία, αντίθετα
με τα πρωτοσμήνη που εντοπίζονται σε πολύ μακρινές αποστάσεις
λόγω της εξαιρετικής τους λαμπρότητας. Ωστόσο, ακόμη και τα
λαμπρότερα πρωτοσμήνη είναι δύσκολο να εντοπιστούν λόγω της
σπανιότητάς τους σε μεγάλες αποστάσεις (z > 1).
Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι τα σμήνη γαλαξιών σχηματίζονται
με ανάλογη διαδικασία όπως και οι ίδιοι οι γαλαξίες. Στις
αποστάσεις αυτές παρατηρούμε μικρές συγχωνεύσεις γαλαξιών
που με την πάροδο του χρόνου γίνονται περισσότερες καθώς το
σμήνος μεγαλώνει. Τα σμήνη σήμερα μπορούν να αριθμούν χιλιάδες
γαλαξίες (Coma, Virgo) αποτέλεσμα βαρυτικών διαδικασιών που
επενεργούν για πάνω από 10 δισεκατομμύρια χρόνια. Αστρονόμοι
του κέντρου κοσμολογίας του πανεπιστημίου UCI αναφέρουν ότι
το LBG-2377 με την πάροδο του χρόνου θα έχει γίνει ένα τεράστιο
γαλαξιακό σμήνος το οποίο θα ενσωματώνει εκατοντάδες ίσως
και χιλιάδες γαλαξίες. Aναμένονται και νέες παρατηρήσεις πρωτοσμηνών
σε διαφορετικές ερυθρομεταθέσεις για την επιβεβαίωση της θεωρίας
σχηματισμού γαλαξιακών σμηνών.
|