Ποιος ακριβώς
είναι ο ρόλος των μελανών οπών στα κέντρα των μεγάλων γαλαξιών
και σμηνών γαλαξιών και πόσο επηρεάζουν την εξέλιξή τους καθώς
και τον ρυθμό σχηματισμού νέων αστέρων; Διεθνής ομάδα επιστημόνων
από πλειάδα ευρωπαϊκών και αμερικανικών πανεπιστημίων και
ινστιτούτων (Michigan, Max-Planck, Harvard-cfA, Maryland και
Jacobs) προσπαθεί να απαντήσει στα παραπάνω ερωτήματα χρησιμοποιώντας
παρατηρησιακά δεδομένα (Chandra X-ray observatory) αλλά και
δεδομένα αριθμητικών προσομοιώσεων του ελλειπτικού γαλαξία
Μ84 του σμήνους της παρθένου (Εικόνα 1).
H επιστημονική αυτή ομάδα μελέτησε συγκεκριμένα το ρυθμό εκροής
ενέργειας από τη μελανή οπή προς το γαλαξία Μ84, ο οποίος
πρακτικά καθορίζει το ρυθμό εξέλιξης της ίδιας της μελανής
οπής αλλά και αυτόν της παραγωγής των νέων αστέρων του γαλαξία.
Όσο πιο υπερμεγέθης είναι η μελανή οπή τόσο περισσότερο υλικό
καταβροχθίζει και τόσο περισσότερο διογκώνεται. Ωστόσο,
το υλικό που πέφτει μέσα προκαλεί εκρήξεις ενέργειας (energy
bursts) θερμαίνοντας έτσι τον μεσοαστρικό χώρο και εμποδίζοντας
το σχηματισμό νέων αστέρων. Το θερμό αυτό αέριο χρειάζεται
χρόνο για να ψυχθεί αρκετά ώστε να ξεκινήσει η δημιουργία
αστέρων. Η μελέτη του γαλαξία Μ84 κατέδειξε ότι οι εκρήξεις ενέργειας
δεν είναι σποραδικές (τυχαίο γεγονός) αλλά μάλλον συμβαίνουν
συστηματικά, παράγοντας με τον τρόπο αυτό ένα συνεχές φαινόμενο
που επιτρέπει στον γαλαξία να διατηρεί μία εύθραυστη ισορροπία.
Το φαινόμενο αυτό προσιδιάζει αρκετά του τρόπου λειτουργίας
της καρδιάς στο ανθρώπινο σώμα.
Οι αστρονόμοι έχουν ανιχνεύσει αρκετές φορές θερμό αέριο στις
κεντρικές περιοχές μεγάλων γαλαξιών αλλά είναι η πρώτη φορά
που παρατηρούνται πολλαπλές εκρήξεις θερμού πλάσματος, δίνοντας
την εντύπωση μιας σαφούς περιοδικής συμπεριφοράς. Τα αποτελέσματα
της παρούσας μελέτης δημοσιεύονται σύντομα στο επιστημονικό
περιοδικό Astrophysical Journal από την ομάδα του Α. Finoguenov
του πανεπιστημίου του Maryland.
|