Αστρονομικά Νέα από την Ελλάδα Διεθνή Αστρονομικά Νέα
Κοσμικές Διαδρομές
Αστρονομικά Νέα
Βασικές Γνώσεις
Άρθρα & Θέματα
Ημεροδείκτης
Κύρια Άρθρα
ΙΑΑ Πρώτη σελίδα
ΕΑΑ Πρώτη σελίδα
επιστροφή 


Εύρεση των πρώτων οργανικών μορίων σε εξωηλιακό πλανήτη

Το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble ανίχνευσε για πρώτη φορά οργανικά μόρια στην ατμόσφαιρα ενός εξωηλιακού πλανήτη. Εξωηλιακοί πλανήτες είναι οι πλανήτες εκείνοι που περιστρέφονται γύρω από άλλους αστέρες. Αυτή η ανακάλυψη είναι ένα σημαντικό βήμα για τον προσδιορισμό των πρώτων ενδείξεων για ζωή σε έναν πλανήτη έξω από το ηλιακό μας σύστημα.
Το οργανικό μόριο που ανίχνευσε το τηλεσκόπιο Hubble είναι το μεθάνιο, το οποίο κάτω από κατάλληλες συνθήκες μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στη δημιουργία πολύπλοκων οργανικών μορίων που απαιτούνται για το σχηματισμό της ζωής όπως τη γνωρίζουμε σήμερα. Αν και το μεθάνιο είχε ανιχνευθεί στους περισσοτέρους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος, είναι η πρώτη φορά που ανιχνεύεται οποιοδήποτε οργανικό μόριο σε πλανήτη άλλου ηλιακού συστήματος. Αυτή η ανακάλυψη αποδεικνύει ότι τόσο το τηλεσκόπιο Hubble όσο και τα επερχόμενα μεγάλα διαστημικά τηλεσκόπια, όπως το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb, μπορούν να ανιχνεύσουν οργανικά μόρια σε ατμόσφαιρες πλανητών σε άλλα ηλιακά συστήματα χρησιμοποιώντας τη φασματοσκοπία, η οποία διαχωρίζει το φως στα συστατικά του και αποκαλύπτει χημικές ενώσεις και στοιχεία.
Η ανακάλυψη έρχεται μετά από εκτενείς παρατηρήσεις που πραγματοποιηθήκαν με το τηλεσκόπιο Hubble το Μάιο του 2007 με τη βοήθεια της φωτογραφικής μηχανής στο κοντινό υπέρυθρο και του φασματογράφου καταγραφής πολλαπλών αντικειμένων (Near Infrared Camera and Multi-Object Spectrometer - NICMOS). Επιβεβαιώνει επίσης την ύπαρξη μορίων νερού στην ατμόσφαιρα του πλανήτη, μια ανακάλυψη που είχε γίνει το 2007 από ένα μέλος της ίδιας επιστημονικής ομάδας που ανακάλυψε και το μεθάνιο.
Ο πλανήτης HD 189733b βρίσκεται 63 έτη φωτός μακριά από τη Γη στον αστερισμό της Αλώπεκος (Αλεπούς). Είναι ένας θερμός πλανήτης με τη θερμοκρασία στην ατμόσφαιρα του να ξεπερνάει τους 900 βαθμούς Κελσίου και διαστάσεις παρόμοιες με εκείνες του πλανήτη Δία. Βρίσκεται πολύ κοντά στον κεντρικό του αστέρα και η περίοδος περιφοράς γύρω από τον τελευταίο είναι λίγο περισσότερο από δυο ημέρες.
Οι παρατηρήσεις πραγματοποιήθηκαν καθώς ο πλανήτης πέρασε μπροστά από τον κεντρικό αστέρα και το φως του αστέρα πέρασε εν συντομία μέσω της ατμόσφαιρας του πλανήτη. Έτσι τα αέρια της ατμόσφαιρας αποτυπώθηκαν στο φως του αστέρα HD 189733.
Το μεθάνιο, το οποίο αποτελείται από άνθρακα και υδρογόνο, είναι ένα από τα βασικά συστατικά του φυσικού αερίου στη Γη. Συναντάτε επιπλέον στους ωκεανούς και στις λίμνες, ενώ παράγεται και από διαφόρους ζωντανούς οργανισμούς αλλά και από προϊόντα που κατασκευάζει ο άνθρωπος ή τα υποπροϊόντα της ενεργειακής παραγωγής. Όμως, η επιστημονική ομάδα που ανακάλυψε το μεθάνιο στην ατμόσφαιρα του πλανήτη HD 189733b αποκλείει την περίπτωση να έχει παραχθεί από βιολογικές διεργασίες λόγω της εξαιρετικά υψηλής θερμοκρασίας του πλανήτη που δεν επιτρέπει την δημιουργία και την εξέλιξη της ζωής, τουλάχιστον όπως τη γνωρίζουμε μέχρι σήμερα.
Ο επόμενος στόχος των αστρονόμων είναι η εύρεση οργανικών μορίων και σε άλλους εξωηλιακούς πλανήτες που βρίσκονται στις λεγόμενες κατοικήσιμες ζώνες, όπου οι θερμοκρασίες, η πίεση, οι άνεμοι και η χημεία είναι κατάλληλες για την ανάπτυξη ζωής και το νερό μπορεί να έχει υγρή μορφή.

Εικόνα 1 Καλλιτεχνική εικόνα του εξωηλιακού πλανήτη HD 189733b σε τροχιά γύρω από τον κεντρικό αστέρα. (© NASA/ESA).

 
 
 
NASA/ESA Hubble Space Telescope
Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την ιστοσελίδα
NASA/ESA/Hubble Space Telescope

 

 

 

Η επίσκεψη αυτού του δικτυακού τόπου προϋποθέτει την αποδοχή των "όρων χρήσης"

© 2004-2010, Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών