Αστρονομικά Νέα από την Ελλάδα Διεθνή Αστρονομικά Νέα
Κοσμικές Διαδρομές
Αστρονομικά Νέα
Βασικές Γνώσεις
Άρθρα & Θέματα
Ημεροδείκτης
Κύρια Άρθρα
ΙΑΑ Πρώτη σελίδα
ΕΑΑ Πρώτη σελίδα
επιστροφή 


Η φωτεινότερη έκρηξη υπερκαινοφανούς αστέρα

Η φωτεινότερη μέχρι σήμερα έκρηξη υπερκαινοφανούς αστέρα παρατηρήθηκε πρόσφατα με το τηλεσκόπιο ακτίνων-X του δορυφόρου Chandra αλλά και από πολλά επίγεια τηλεσκόπια. Αυτή η έκρηξη ήταν περίπου 100 φορές πιο ενεργητική από μια τυπική έκρηξη υπερκαινοφανούς, γεγονός από το οποίο οι ειδικοί συνεπάγουν ότι ο αρχικός αστέρας είχε μάζα περίπου 150 ηλιακές μάζες. Οι αστρονόμοι ονόμασαν αυτόν τον υπερκαινοφανή αστέρα με τον κωδικό SN 2006gy και υπολογίζουν ότι οι πρώτοι αστέρες στο αρχέγονο σύμπαν είχαν παρόμοια μάζα με αυτόν. Η έκρηξη αυτή μπορεί να μας διδάξει πολλά για το πως οι αστέρες πρώτης γενεάς ολοκλήρωσαν την ζωή τους και καταστράφηκαν μιας και η ανακάλυψη του συγκεκριμένου υπερκαινοφανούς έδειξε ότι ο θάνατος παρόμοιων αστέρων είναι τελείως διαφορετικός από αυτόν που προβλέπουν οι θεωρητικές μελέτες.
Οι παρατηρήσεις από το δορυφόρο ακτίνων-X επέτρεψαν στην επιστημονική ομάδα που έκανε την παρατήρηση να αποκλείσει ένα πιθανό σενάριο για το τι οδήγησε στην έκρηξη του υπερκαινοφανούς. Συγκεκριμένα, το σενάριο ανέφερε ότι ένας λευκός νάνος με μάζα λίγο μεγαλύτερη από τη μάζα του Ήλιου μας, συνοδευόμενος από έναν άλλο μεγαλύτερο αστέρα, εξερράγη σε ένα πυκνό και πλούσιο σε υδρογόνο περιβάλλον. Αν είχε όμως συμβεί κάτι τέτοιο, θα έπρεπε, σύμφωνα με τους ειδικούς, η έκρηξη του υπερκαινοφανούς να είναι 1000 φορές φωτεινότερη στις ακτίνες-X από αυτή που ανίχνευσε ο Chandra, γεγονός που συνηγορεί στο ότι η έκρηξη προέρχεται από το θάνατο ενός απομονωμένου αλλά εξαιρετικά μεγάλου αστέρα.
Η έκρηξη του SN 2006gy είναι η μεγαλύτερη που έχει παρατηρηθεί μέχρι σήμερα και τοποθετείται στον γαλαξία NGC 1260, περίπου 240 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά. Ορισμένοι επιστήμονες πιστεύουν ότι ο αστέρας Eta Carinae που βρίσκεται στο γαλαξία μας και σε απόσταση 7500 έτη φωτός μακριά από μας, θα εκραγεί κάποια στιγμή σαν υπερκαινοφανής. Μια τέτοια έκρηξη θα μπορούσε να είναι η πιο θεαματική που έχει δει ο σύγχρονος πολιτισμός.

 

Εικόνα 1: Καλλιτεχνική εικόνα της έκρηξης του υπερκαινοφανούς SN 2006gy.
(© NASA)
 
Εικόνα 2: Οπτικές παρατηρήσεις (αριστερά) και παρατηρήσεις ακτίνων X (δεξιά) του υπερκαινοφανούς SN 2006gy. Η αμυδρή πηγή στο κατώτερο μέρος της αριστερής εικόνας είναι ο πυρήνας του γαλαξία στον οποίο βρίσκεται ο υπερκαινοφανής. Η φωτεινότερη πηγή στο άνω τμήμα είναι η αστρική έκρηξη. Ο υπερκαινοφανής είναι τόσο λαμπρός όσο ολόκληρος ο πυρήνας του γαλαξία.
(© NASA)

 

 
 
 
NASA/Chandra


Καλλιτεχνική απεικόνιση του δορυφόρου Chandra (© NASA).

Για περισσότερες πληροφορίες κοιτάξτε την ιστοσελίδα
NASA/Chandra

 

 

 

 

Η επίσκεψη αυτού του δικτυακού τόπου προϋποθέτει την αποδοχή των "όρων χρήσης"

© 2004-2010, Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών