Αστρονομικά Νέα από την Ελλάδα Διεθνή Αστρονομικά Νέα
Κοσμικές Διαδρομές
Αστρονομικά Νέα
Βασικές Γνώσεις
Άρθρα & Θέματα
Ημεροδείκτης
Κύρια Άρθρα
ΙΑΑ Πρώτη σελίδα
ΕΑΑ Πρώτη σελίδα
επιστροφή 


Στη γειτονιά μιας μελανής οπής

Τι ακριβώς συμβαίνει όταν ένας αστέρας ή οποιοδήποτε άλλο κοσμικό αντικείμενο περνά από τη γειτονιά μιας τεράστιας μελανής οπής μάζας μερικών εκατομμυρίων ηλιακών μαζών χωρίς να πέσει μέσα; Σύμφωνα με μελέτες ομάδας αστρονόμων του παρατηρητηρίου του Παρισιού, ο θάνατος του αστέρα είναι πολύ περισσότερο βίαιος από ότι πιστευόταν μέχρι σήμερα. Το βαρυτικό πεδίο γύρω από μία μελανή οπή όχι μόνο οδηγεί σε παραμόρφωση του αστέρα, αλλά και σε μία τεράστια θερμοπυρηνική έκρηξη η οποία μπορεί να καταστρέψει τον αστέρα από μέσα προς τα έξω. Επιπροσθέτως, αναπτύσσονται κρουστικά κύματα τα οποία αυξάνουν απότομα την εξωτερική θερμοκρασία του αστέρα δημιουργώντας με την σειρά τους εκρήξεις ακτίνων-Χ και γ.
Ομάδα επιστημόνων με επικεφαλής τον Matthieu Brassart και τον Jean-Pierre Luminet του παρατηρητηρίου Paris-Meudon μελέτησαν το συγκεκριμένο πρόβλημα μέσω αριθμητικών προσομοιώσεων, όπου περιέγραψαν τα τελευταία στάδια της ζωής ενός τυπικού αστέρα καθώς διασχίζει την ακτίνα δράσης των παλιρροϊκών δυνάμεων (tidal radius) που ασκούνται από μια γιγάντια μελανή οπή. Ο αστέρας χάνει σταδιακά την σφαιρικότητά του (φάση 1), παραμορφώνεται σε μορφή τηγανίτας (φάση 2) και τελικά διαστέλλεται, σπάει σε τμήματα αερίου και καταστρέφεται αρκετά μακριά από την ακτίνα δράσης της μελανής οπής (Εικόνα 1). Παλαιότερες μελέτες είχαν δείξει ότι τα φαινόμενα αυτά δεν συνάδουν καθόλου με θερμοπυρηνικές εκρήξεις. Οι νέες λεπτομερείς ρευστοδυναμικές προσομοιώσεις καταδεικνύουν ότι οι συνθήκες που επικρατούν μπορούν να καταλήξουν σε μία τεράστια θερμοπυρηνική έκρηξη που θα καταστρέψει ολοσχερώς τον αστέρα.
Λεπτομέρειες της παραπάνω μελέτης δείχνουν ότι τα κρουστικά κύματα μπορούν σε ένα πολύ μικρό χρονικό διάστημα της τάξης των 0.1 δευτερολέπτων να αυξήσουν την θερμοκρασία του αστέρα κατά περίπου ένα δισεκατομμύριο βαθμούς Kelvin. Η αύξηση αυτή οδηγεί στην καταστροφή του αστέρα από μέσα προς τα έξω μαζί με εκρήξεις ακτίνων-Χ και γ, οι οποίες μπορούν να παρατηρηθούν από τους διαστημικούς σταθμούς. Αν σκεφτεί κανείς όμως ότι κάθε μεγάλος γαλαξίας φιλοξενεί μια τεράστια μελανή οπή στο κέντρο του και ότι το σύμπαν είναι ορατό στις σκληρές ακτίνες-Χ και γ, τότε αρκετά τέτοια φαινόμενα το χρόνο θα μπορούσαν να παρατηρηθούν και να μελετηθούν.

 

Εικόνα 1 Η παραμόρφωση ενός αστέρα καθώς διέρχεται κοντά από μια μελανή οπή

 
 
 

 

 

 

Η επίσκεψη αυτού του δικτυακού τόπου προϋποθέτει την αποδοχή των "όρων χρήσης"

© 2004-2010, Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών