Ένας νέος κατάλογος, με το όνομα 2XMM, περιέχει τις περισσότερες πηγές ακτίνων-Χ που έχουν καταγραφεί ποτέ. Συντάχθηκε από τα αποτελέσματα των παρατηρήσεων που έχει πραγματοποιήσει το διαστημικό τηλεσκόπιο XMM της Ευρωπαικής Διαστημικής Υπηρεσίας (ESA) τα έξι και πλέον χρόνια λειτουργίας του.
Για τη μελέτη των διαφόρων ενεργητικών φαινομένων στο σύμπαν, που περιλαμβάνει την εκπομπή ακτινοβολίας από τους κοντινούς κομήτες ως και τους πιο μακρινούς ενεργούς γαλαξίες, ένας τέτοιος κατάλογος παρέχει έναν ασύγκριτο και ανεκτίμητο νέο πόρο πληροφοριών. Ο κατάλογος περιέχει 247.000 πηγές ακτίνων-X, από τις οποίες οι 192.000 είναι πηγές που καταγράφονται για πρώτη φορά, αποτελώντας τη μεγαλύτερη συλλογή πηγών ακτίνων-Χ που παρατηρήθηκε και καταγράφηκε μέχρι σήμερα.
Η δημιουργία ενός τόσο πλούσιου καταλόγου οφείλεται στα μοναδικά χαρακτηριστικά του διαστημικού τηλεσκοπίου XMM-Newton που συνδυάζει την δυνατότητα να παρατηρεί εξαιρετικά μακρυνές πηγές ακτίνων-Χ με την καλή διακριτική ικανότητα και το ευρύ οπτικό πεδίο.
Καλύπτοντας 360 τετραγωνικές μοίρες στον ουρανό, ο κατάλογος συμπληρώνει τα αποτελέσματα από τα βαθιά πεδία των δορυφορικών τηλεσκοπίων Chandra και XMM-Newton και παρέχει ένα μοναδικό σύνολο δεδομένων για τον καθορισμό με σαφήνεια των διάφορων κατηγοριών αστροφυσικών πηγών υψηλής ενέργειας. Η επιλογή των ακτίνων-X είναι το αποδοτικότερο εργαλείο για την επισήμανση τέτοιων αντικειμένων.
Η μεγάλη περιοχή του ουρανού που καλύπτεται από τον κατάλογο, κάνει τον 2XMM έναν πλούσιο πόρο για την διερεύνηση των γενικών ιδιοτήτων των πηγών στις ακτίνες-X. Το μεγάλο μέγεθος του τον καθιστά ένα ιδιαίτερα ισχυρό εργαλείο για την ανακάλυψη σπάνιων και απροσδόκητων αντικειμένων.
Ο κατάλογος συμπληρώνεται, για πρώτη φορά, από τα φάσματα ακτίνων-X και τις φωτομετρικές καμπύλες των φωτεινότερων πηγών. Αυτά τα πρόσθετα στοιχεία αποτελούν έναν πολύτιμο επιστημονικό πόρο για τη μελέτη και τη επεξήγηση των αστροφυσικών διαδικασιών που πραγματοποιούνται σε αυτές τις κοσμικές πηγές ακτινοβολίας.