Χρησιμοποιώντας το Βόρειο τηλεσκόπιο των
Διδύμων (Gemini North telescope), ερευνητική ομάδα αστρονόμων
φωτογράφησε τον πρώτο πλανήτη που κινείται γύρω από αστέρα
παρόμοιο με τον Ήλιο μας.
Ο κεντρικός αστέρας ονομάζεται 1RXS J160929.1-210524, έχει
85 τοις εκατό τη μάζα του Ήλιου μας, βρίσκεται περίπου 500
έτη φωτός μακρυά από τη γη και έχει ένα συνοδό με μάζα περίπου
οκτώ φορές αυτή του πλανήτη Δία. Ο υποψήφιος αυτός πλανήτης
έχει απόσταση από τον κεντρικό αστέρα 330 φορές μεγαλύτερη
από την απόσταση Γης-Ηλίου, δηλαδή πάνω από δέκα φορές την
απόσταση του πλανήτη Ποσειδώνα από τον Ήλιο μας.
Μέχρι σήμερα είχαν φωτογραφηθεί μικρά αστρικά σώματα σε
τροχιά γύρω από άλλους αστέρες τα οποία ήταν καφέ νάνοι
(brown dwarfs). Το φάσμα όμως του συγκεκριμένου σώματος
καθώς και οι εικόνες στο κοντινό υπέρυθρο δείχνουν ότι το
σώμα αυτό είναι αρκετά ψυχρό για να είναι ακόμα και καφέ
νάνος. Η παρουσία όμως ενός συνοδού πλανήτη σε τόσο μεγάλη
απόσταση από τον κεντρικό αστέρα αποτελεί μια έκπληξη και
θέτει πρόκληση στα θεωρητικά πρότυπα σχηματισμού των αστέρων
και των πλανητών.
Αυτή η ανακάλυψη αποτελεί μια υπενθύμιση της ποικιλομορφίας
των κόσμων του σύμπαντος και είναι μια σημαντική ένδειξη
ότι πιθανόν υπάρχουν περισσότεροι από έναν μηχανισμοί δημιουργίας
πλανητών γύρω από αστέρες.
Ο παραδοσιακός μηχανισμός σχηματισμού των γιγαντιαίων πλανητών
είναι γνωστός ως προσαύξηση πυρήνων. Ένας μικρός πλανητικός
"σπόρος" αυξάνεται βαθμιαία από τα στερεά μόρια
του πρωτοαστρικού δίσκου έως ότου γίνει αρκετά ογκώδης για
να συλλάβει το αέριο του δίσκου, οπότε και γίνεται ένας
γιγαντιαίος πλανήτης. Σε αποστάσεις λίγων εκατοντάδων αστρονομικών
μονάδων από τον αστέρα, η πυκνότητα του υλικού στο δίσκο
είναι τόσο χαμηλή που οποιοσδήποτε αρχικός "σπόρος"
πλανήτη δε θα ήταν σε θέση να αυξηθεί αρκετά προτού να εξαφανιστεί
ο δίσκος, κάτι που συμβαίνει γενικά μετά από μερικά εκατομμύρια
έτη.
Επομένως, εάν ο πλανήτης σχηματίστηκε μέσω αυτού του μηχανισμού,
θα πρέπει αρχικά να διαμορφώθηκε σε μια σχετικά μικρή απόσταση
από το κεντρικό αστέρα και να μετανάστευσε στη συνέχεια
προς τα έξω στην παρούσα θέση του. Η μετανάστευση προς τις
εξωτερικές περιοχές του συστήματος μπορεί να οφείλεται είτε
στην αλληλεπίδραση του πιθανού πλανήτη με άλλους πλανήτες
είτε στην βαρυτική αλληλεπίδραση του με τον πρωτοαστρικό
δίσκο.
Μπορεί όμως ο πλανήτης να σχηματίστηκε στην παρούσα θέση
μέσω κάποιου άλλου μηχανισμού. Είτε σχηματίστηκε από το
διαχωρισμό του αρχικού νέφους που δημιούργησε τον κεντρικό
αστέρα, είτε από μια γρήγορη βαρυτική κατάρρευση ενός μέρους
του πρωτοαστρικού δίσκου. Στα επόμενα χρόνια οι έρευνες
πιθανόν να δώσουν περισσότερα στοιχεία για τους διάφορους
μηχανισμούς δημιουργίας.