Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών και η κατασκευάστρια εταιρεία CARL ZEISS Jena GmbH ολοκλήρωσαν την εγκατάσταση του τηλεσκοπίου ΑΡΙΣΤΑΡΧΟΣ 2.3 μ στον Αστρονομικό Σταθμό Χελμού. Η εγκατάσταση των βαριών μερών του τηλεσκοπίου (υποδομή τηλεσκοπίου, αλταζιμουθιακό στήριγμα, σωλήνας τηλεσκοπίου) ξεκίνησε τον Ιούνιο του 2003. Τα υπόλοιπα μέρη του τηλεσκοπίου (πρωτεύον κάτοπτρο, δευτερεύον κάτοπτρο, σύστημα οδήγησης) ενσωματώθηκαν στο τηλεσκόπιο το καλοκαίρι του 2004.

Στις 15 Σεπτεμβρίου 2004 πήραμε τις πρώτες εικόνες του ουρανού με το τηλεσκόπιο. Αυτό αποτέλεσε έναν από τους σημαντικότερους σταθμούς του έργου της εγκατάστασης του τηλεσκοπίου, το οποίο πλέον βρίσκεται στο τελικό του στάδιο. Από εκείνο το σημείο και μετά συνεχίζονται οι ρυθμίσεις και οι δοκιμές του τηλεσκοπίου έτσι ώστε να πιάσει τις προδιαγραφές του (ποιότητα ειδώλου, ακρίβεια σκόπευσης, επιδόσεις παρακολούθησης, κλπ).

Από τις 27 Σεπτεμβρίου έως την 1η Οκτωβρίου 2004 έγινε το πρώτο μέρος της εκπαίδευσης του προσωπικού του Ε.Α.Α. από τους μηχανικούς της Zeiss. Στις 30 Σεπτεμβρίου 2004 πήραμε τις πρώτες δοκιμαστικές εικόνες με την αστρονομική κάμερα CCD του τηλεσκοπίου. Μεταξύ άλλων αντικειμένων παρατηρήσαμε το νεφέλωμα «Κρόνος» το οποίο φαίνεται στην εικόνα που παραθέτουμε. Παρά το γεγονός ότι οι ρυθμίσεις των οπτικών του τηλεσκοπίου δεν είχαν ολοκληρωθεί και η νύχτα δεν ήταν φωτομετρική, η εικόνα αυτή δίνει ένα πρώτο δείγμα των δυνατοτήτων του τηλεσκοπίου ΑΡΙΣΤΑΡΧΟΣ.

Με την τελική αποδοχή του τηλεσκοπίου και την παράδοσή του προς εκτέλεση αστρονομικών παρατηρήσεων, θα έχει συντελεστεί ένα μεγάλο βήμα για τη σύγχρονη ελληνική επιστήμη. Ένα σπουδαίο επιστημονικό έργο για τη χώρα μας, το οποίο άρχισε το 1998, πλησιάζει πλέον στην ολοκλήρωσή του. Το τηλεσκόπιο ΑΡΙΣΤΑΡΧΟΣ ενσωματώνει υπερσύγχρονη τεχνολογία και οι παρατηρησιακές του δυνατότητες θα δώσουν τεράστια ώθηση στην παρατηρησιακή αστρονομία της χώρας μας. Στο υψόμετρο 2340 μέτρων του Χελμού και κάτω από ένα κατασκότεινο ουρανό, μία από τις σκοτεινότερες τοποθεσίες της Ευρώπης, ο ΑΡΙΣΤΑΡΧΟΣ θα μπορεί να εξερευνήσει το Σύμπαν πέρα από το μισό της ακτίνας του.

Δρ. Παναγιώτης Χάντζιος