Αστρονομικά Νέα από την Ελλάδα Διεθνή Αστρονομικά Νέα
Κοσμικές Διαδρομές
Αστρονομικά Νέα
Βασικές Γνώσεις
Άρθρα & Θέματα
Ημεροδείκτης
Κύρια Άρθρα
ΙΑΑ Πρώτη σελίδα
ΕΑΑ Πρώτη σελίδα
επιστροφή 


Ανιχνεύοντας την πρώτη μεγάλη καταιγίδα σε εξωηλιακό πλανήτη

Διεθνής αστρονομική ομάδα ανίχνευσε για πρώτη φορά μια πολύ μεγάλη καταιγίδα σε έναν εξωπλανήτη. Ο εξωηλιακός αυτός πλανήτης ονομάζεται HD209458b και ανήκει στην κατηγορία του «καυτού Δία» (Hot Jupiters). Από την ανάλυση των δεδομένων υψηλής ευκρίνειας παρατηρήθηκε αέριο μονοξειδίου του άνθρακα να κινείται με πολύ μεγάλες ταχύτητες από τη φωτεινή και πολύ θερμή πλευρά του πλανήτη προς τη σκοτεινή και ταυτόχρονα κρύα πλευρά. Οι ταχύτητες των ανέμων μετρήθηκαν να είναι από 5000 έως 10000 χιλιόμετρα την ώρα.
Οι παρατηρήσεις αυτές οδήγησαν την επιστημονική ομάδα και σε άλλη μια πρωτιά. Μετρήθηκε άμεσα η τροχιακή ταχύτητα ενός εξωπλανήτη κάτι που επιτρέπει τον απευθείας προσδιορισμό της μάζας του κεντρικού αστέρα και του ίδιου του πλανήτη. Σε γενικές γραμμές, η μάζα ενός εξωηλιακού πλανήτη υπολογιζόταν από τη μέτρηση των ταλαντώσεων του κεντρικού αστέρα και υποθέτοντας μια τιμή για τη μάζα του αστέρα σύμφωνα με τις ισχύουσες θεωρίες.
Ο εξωπλανήτης HD209458b έχει μάζα περίπου το 60% της μάζας του πλανήτη Δία, γυρίζει γύρω από έναν αστέρα παρόμοιο με τον Ήλιο μας και η απόσταση του από μας είναι περίπου 150 έτη φωτός. Βρίσκεται δε στον αστερισμό του Πήγασου. Η απόσταση του πλανήτη από τον κεντρικό αστέρα είναι κατά 20 φορές μικρότερη από την απόσταση Γης-Ηλίου με αποτέλεσμα στη φωτεινή πλευρά του πλανήτη η επιφανειακή θερμοκρασία να είναι 1000 βαθμοί Κελσίου. Επειδή ο πλανήτης έχει στραμμένη πάντα την ίδια πλευρά προς τον κεντρικό αστέρα, η άλλη πλευρά, είναι πάντα κρύα και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα, λόγω της μεγάλης διαφοράς θερμοκρασιών των δύο πλευρών του πλανήτη, να δημιουργούνται άνεμοι με πολύ υψηλές ταχύτητες.
Οι αστρονόμοι υπολόγισαν εκτός από τις μετατοπίσεις του μονοξειδίου του άνθρακα και την ποσότητα του άνθρακα στην ατμόσφαιρα του εξωπλανήτη. Βρέθηκε ότι η ατμόσφαιρα του είναι πλούσια σε άνθρακα όπως είναι και οι ατμόσφαιρες του Δία και του Κρόνου. Αυτό φανερώνει ότι ο εξωπλανήτης δημιουργήθηκε με τρόπο παρόμοιο με εκείνο που δημιουργήθηκαν οι γιγάντιοι πλανήτες του Ηλιακού μας συστήματος. Στο μέλλον οι επιστήμονες θα μπορέσουν να μελετήσουν την αφθονία των στοιχείων στις ατμόσφαιρες μικρότερων εξωπλανητών, σαν αυτό της Γης, και να βγάλουν πολύτιμα συμπεράσματα για τον αν υπάρχει ζωή σε άλλες περιοχές στο Σύμπαν, και αν τελικά υπάρχει, πως αυτή εξελίσσεται.

Εικόνα 1: Καλλιτεχνική εικόνα στην οποία ένας εξωπλανήτης διέρχεται μπροστά από τον κεντρικό του αστέρα. (© ESO).


Δρ. Χρήστος Παπαδημητρίου
Ινστιτούτο Αστρονομίας και Αστροφυσικής - Ε.Α.Α.

 
 
 

ESO
(European Organisation
for Astronomical
Research in the
Southern Hemisphere)

Το πολύ μεγάλο τηλεσκόπιο (Very Large Telescope array - VLT)

Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την ιστοσελίδα:
ESO

 

 

 

Η επίσκεψη αυτού του δικτυακού τόπου προϋποθέτει την αποδοχή των "όρων χρήσης"

© 2004-2010, Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών