Αστρονομικά Νέα από την Ελλάδα Διεθνή Αστρονομικά Νέα
Κοσμικές Διαδρομές
Αστρονομικά Νέα
Βασικές Γνώσεις
Άρθρα & Θέματα
Ημεροδείκτης
Κύρια Άρθρα
ΙΑΑ Πρώτη σελίδα
ΕΑΑ Πρώτη σελίδα
επιστροφή 


Η ολική έκλειψη στις 29 Μαρτίου 2006

Την Τετάρτη 29 Μαρτίου 2006 πρόκειται να γίνει ολική έκλειψη Ηλίου η οποία θα είναι ορατή σε μια στενή λωρίδα εδάφους που ξεκινά από την ανατολική Βραζιλία στις 08:36 UT, και ταξιδεύοντας με 9 km/sec θα περάσει τον Ατλαντικό, τη Βόρεια Αφρική, την Τουρκία, την κεντρική Ασία και θα καταλήξει στη Μογγολία (όπως φαίνεται στις εικόνες). Στη Νότια Λιβύη οι παρατηρητές θα δουν την ολική φάση της έκλειψης με τη μεγαλύτερη διάρκεια που θα είναι 4 λεπτά και 7 δευτερόλεπτα. Την ώρα εκείνη η σεληνιακή σκιά θα έχει διάμετρο 184 χιλιομέτρων και θα κινείται με ταχύτητα 0.697 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο. Το μοναδικό Ευρωπαϊκό έδαφος από το οποίο περνά η διαδρομή της έκλειψης είναι το Καστελόριζο, όπου η ολικότητα της έκλειψης θα είναι σχεδόν 2.5 λεπτά. Οι χαρακτηριστικοί χρόνοι της ολικής έκλειψης στο Καστελόριζο (θερινή ώρα Ελλάδας, GMT+3) είναι:

1η επαφή: 12:34:45
2η επαφή: 13:51:58
Μέγιστο: 13:53:27
3η επαφή: 13:54:57
4η επαφή: 15:10:46

Πρέπει να σημειώσουμε ότι είναι η πρώτη ολική έκλειψη που περνά από τον Ελλαδικό χώρο μετά τις 19 Ιουνίου 1936 ενώ η επόμενη ορατή από την Ελλάδα θα γίνει στις 21 Απριλίου 2088.
Το Ινστιτούτο Αστρονομίας & Αστροφυσικής του ΕΑΑ με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου θα οργανώσει και θα ηγηθεί εθνικής αποστολής παρατήρησης του φαινομένου αυτού στο Καστελόριζο με σκοπό την αποστολή εικόνας πραγματικού χρόνου στο ΕΑΑ και ως εκ τούτου σε όλα τα τηλεοπτικά δίκτυα της Ελλάδας και της Ευρώπης. Κατά τη διάρκεια αυτής της αποστολής θα γίνει παρατήρηση της εξέλιξης του φαινομένου της έκλειψης Ηλίου με σκοπό την πραγματοποίηση πολλών πειραμάτων (Αστρονομικά, Ιονοσφαιρικής Φυσικής, Ατμοσφαιρικής Φυσικής κλπ). Τα αστρονομικά πειράματα που θα πραγματοποιηθούν είναι:

Αστρονομικά πειράματα σχετικά με την έκλειψη
Προσδιορισμός του χρόνου των επαφών της εκλείψεως (για σύγκριση προσεγγίσεων των εφημερίδων με τον πραγματικό χρόνο του φαινομένου ώστε να βρεθούν πιθανές αποκλίσεις και να γίνουν διορθώσεις των εξισώσεων κίνησης της σελήνης).
Παρατήρηση του στέμματος του Ηλίου κατά την διάρκεια της ολικής φάσης ώστε να μελετηθεί η δομή του και αυτή των στεμματικών πιδάκων που μπορούν να φτάσουν ακόμα και 150000 km ύψος.
Παρατήρηση της μεταβολής της λαμπρότητας του ζενίθ για τον προσδιορισμό φυσικών παραμέτρων της ατμόσφαιρας.

Για την παρατήρηση είτε της ολικής (από το Καστελόριζο) είτε της μερικής έκλειψης (από την Αθήνα) θα χρησιμοποιηθούν τα ακόλουθα επιστημονικά όργανα:
Τηλεσκόπια/κάμερες που θα χρησιμοποιηθούν κατά τη διάρκεια της έκλειψης
Τηλεσκόπιο διαμέτρου 25cm f6.3 με ειδικό φίλτρο για τη φωτογράφηση του φαινομένου.
Φορητό ηλιακό τηλεσκόπιο εξοπλισμένο με φίλτρο Ηα για τον προσδιορισμό των χρόνων επαφών στη χρωμόσφαιρα του ήλιου.
Ηλιακό τηλεσκόπιο Razdow του Αστρονομικού σταθμού Πεντέλης για την παρακολούθηση της μερικής έκλειψης από την Αθήνα.
Τηλεσκόπιο διαμέτρου 15cm για την μέτρηση της μεταβολής της λαμπρότητας του Ζενίθ.
Επίσης για τις παρατηρήσεις αυτές θα χρησιμοποιηθούν δύο ψηφιακές DSLR ψηφιακές μηχανές, ένας CCD εικονολήπτης και μια ψηφιακή βιντεο-κάμερα τριών CCD.

Επίσης το Ινστιτούτο Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεπισκόπησης του ΕΑΑ θα πραγματοποιήσει τις κάτωθι μετρήσεις από τον Ιονοσφαιρικό Σταθμό της Πεντέλης, οι οποίες θα διατίθενται σε πραγματικό χρόνο στο διαδύκτιο μέσω της ιστοσελίδας http://www.iono.noa.gr:

Ιονοσφαιρικά πειράματα σχετικά με την έκλειψη
Ιονόγραμμα κατακόρυφης σάρωσης με χρονική ανάλυση 4 λεπτά. Από κάθε ιονόγραμμα προσδιορίζονται 49 ιονοσφαιρικές παράμετροι (κρίσιμες συχνότητες για τα στρώματα E & F, ύψη ανάκλασης, ηλεκτρονική πυκνότητα κ.λ.π.).
Υπολογισμός ταχυτήτων ολίσθησης ιονοσφαιρικών ιόντων στο οριζόντιο και στο κατακόρυφο επίπεδο. Η χρονική ανάλυση θα είναι επίσης 4 λεπτά.

Επιπλέον το Ινστιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΙΕΠΒΑ), του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ), θα εκτελέσει μετεωρολογικές και ατμοσφαιρικές παρατηρήσεις στο Καστελόριζο κατά την περίοδο 28 και 29 Μαρτίου 2006.

Μετεωρολογικές Παρατηρήσεις στο Καστελόριζο
κατά τη διάρκεια της ολικής έκλειψης του Ήλιου
θα καταγραφούν οι εξής παράμετροι: (i) θερμοκρασία και σχετική υγρασία περιβάλλοντος αέρα, (ii) ατμοσφαιρική πίεση, (iii) ταχύτητα και διεύθυνση ανέμου, (iv) καταγραφή των τριών συνιστωσών του ανέμου (U, V και W), με χρήση ανεμομέτρου υπερήχων, (v) ολική ηλιακή ακτινοβολία σε οριζόντιο επίπεδο και (vi) άμεση ηλιακή ακτινοβολία.

Με χρήση κατάλληλων αναλυτών θα καταγραφούν βασικές παράμετροι ποιότητας αέρα, όπως η συγκέντρωση όζοντος (O3), οξειδίων του αζώτου (NOx), και μονοξειδίου του άνθρακα (CO) στον περιβάλλοντα αέρα.

Όλες οι παραπάνω παράμετροι θα καταγράφονται με χρονικό βήμα 1 λεπτού, με εξαίρεση το ανεμόμετρο υπερήχων όπου θα παραγματοποιεί καταγραφή των τριών συνιστωσών του ανέμου με βήμα 21 Hz.

Στην Αθήνα το ποσοστό κάλυψης της επιφάνειας του ηλιακού δίσκου θα είναι 84%, θα ξεκινήσει στις 12:31, θα κορυφωθεί στις 13:48 και θα ολοκληρωθεί στις 15:04. Στη Θεσσαλονίκη αντίστοιχα το ποσοστό κάλυψης θα είναι 75%, θα ξεκινήσει στις 12:34, θα κορυφωθεί στις 13:49 και θα ολοκληρωθεί στις 15:04.

Eικόνα: Η "διαδρομή" της ολικής έκλειψης στις 29 Μαρτίου 2006 (δικαιώματα ΝΑΣΑ). Ως έκλειψη Ηλίου ορίζεται το φαινόμενο κατά το οποίο η Σελήνη, κατά την περιστροφή της γύρω από τη Γη, παρεμβάλλεται μεταξύ της Γης και του Ήλιου. Για τους παρατηρητές από μέρη τα οποία καλύπτονται από τη σκιά που ρίχνει η Σελήνη, η έκλειψη είναι ολική. Για τα μέρη που καλύπτονται μόνο από την παρασκιά, η έκλειψη είναι μερική.

H παρατήρηση του Ήλιου χωρίς ειδικά γυαλιά μπορεί να προκαλέσει βλάβη στον αμφιβληστροειδή χιτώνα με συνέπειες τη μείωση της όρασης ή ακόμα και την τύφλωση. Τα γυαλιά ηλίου, τηλεσκόπια, κυάλια, το καπνισμένο γυαλί, το φωτογραφικό φιλμ, οι ακτινογραφίες δεν είναι ασφαλή μέσα προστασίας για παρατήρηση. Οι πιο ενδεδειγμένοι τρόποι είναι οι εξής:

  • Άμεσα με τη χρήση ειδικών φίλτρων όπως μαύρων πολυμερών. Όμως και αυτός ο τρόπος παρουσιάζει κινδύνους εάν δε γνωρίζουμε την ποιότητα κατασκευής των φίλτρων, εάν υπάρχουν γρατσουνιές πάνω σε αυτά αλλά και επίσης γιατί μια ποσότητα βλαβερής ακτινοβολίας ανακλάται γύρω από αυτά και φτάνει στα μάτια.
  • Με τηλεσκόπια ή κυάλια χωρίς άμεση παρατήρηση από το προσοφθάλμιο αλλά προβάλοντας το είδωλο του Ήλιου σε λευκό πέτασμα πίσω από το προσοφθάλμιο σύστημα του τηλεσκοπίου.

Τέλος θα θέλαμε να αναφέρουμε ότι λόγω του υψηλού κόστους της αποστολής αυτής απευθυνθήκαμε για χορηγίες σε πολλούς δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς αλλά μόνο η τράπεζα Alpha Bank και ο ΕΟΤ ανταποκρίθηκαν θετικά και τους ευχαριστούμε ιδιαίτερα γι'αυτό.

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ

 

 
 
 

NASA/Total Solar Eclipse of 2006
March 29

Για περισσότερες πληροφορίες κοιτάξτε την ιστοσελίδα
ΝΑSA/Total Solar Eclipse of 2006 March 29
Η επίσκεψη αυτού του δικτυακού τόπου προϋποθέτει την αποδοχή των "όρων χρήσης"

© 2004-2010, Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών