Αστρονομικά Νέα από την Ελλάδα Διεθνή Αστρονομικά Νέα
Κοσμικές Διαδρομές
Αστρονομικά Νέα
Βασικές Γνώσεις
Άρθρα & Θέματα
Ημεροδείκτης
Κύρια Άρθρα
ΙΑΑ Πρώτη σελίδα
ΕΑΑ Πρώτη σελίδα
επιστροφή 


Διασπάσεις Κομητών: 73P/Schwassmann-Wachmann & 174P/Echeclus

Ο κομήτης 73P/Schwassmann-Wachmann, ο οποίος είναι ορατός μέσω τηλεσκοπίων στο Βόρειο Ημισφαίριο, έχει ήδη διασπαστεί σε περισσότερα από 30 διαφορετικά τεμάχια καθώς πλησιάζει τον Ήλιο. Στις 22 Απριλίου 2006, ο κομήτης βρισκόταν στον αστερισμό του Corona Borealis και στις 29 Απριλίου στον αστερισμό του Ηρακλή. Αναμένεται να είναι ιδιαίτερα ορατός στις αρχές Μαΐου. Στις 12, 13 και 14 Μαΐου θα βρίσκεται στους αστερισμούς Cygnus και Pegasus.
Ήδη έχουν ξεκινήσει παρατηρήσεις και έχουμε εικόνες και δεδομένα από διάφορα επίγεια τηλεσκόπια, από τα διαστημικά τηλεσκόπια Hubble και Spitzer, αλλά και από το γιγαντιαίο ραδιοτηλεσκόπιο Arecibo στο Πουέρτο Ρίκο και Goldstone.

Εικόνες από μια από τις πολλές διασπάσεις του κομήτη 73P/Schwassmann-Wachmann (δικαιώματα, Hubble Space Telescope)

Ο κομήτης 73P/Schwassmann-Wachmann είχε ανακαλυφθεί στις 2 Μαΐου 1930 από τους Arnold Schwassmann και Arno Arthur Wachmann στο αστεροσκοπείο του Αμβούργου της Γερμανίας. Πρόκειται για τον 73o κομήτη που έχει βρεθεί με περιοδική τροχιά και τον τρίτο σε σειρά κομήτη που είχαν ανακαλύψει οι παραπάνω αστρονόμοι.
To 1995, ο κομήτης 73P διασπάστηκε σε 3 μεγάλα τεμάχια τα οποία ονομάστηκαν 73P-Α, B, C. Τον Δεκέμβριο του 1996 ανακαλύφθηκαν ακόμα 2 τεμάχια. Το 2001, από αυτά τα 5 τεμάχια παρατηρήθηκαν μόνο 3: τα C, Β και Ε. Τον Μάρτιο του 2006, εμφανίστηκαν τουλάχιστον 8 τεμάχια, τα: B, C (που είναι τα μεγαλύτερα) και τα G, H, J, L, M & N. Υπολογίζεται ότι μεταξύ 11 και 14 Μαΐου τα διάφορα τεμάχια θα πλησιάσουν τη Γη σε απόσταση περίπου 8-10 εκατομμύρια χιλιόμετρα (αποστάσεις μεγαλύτερες από 20 φορές την απόσταση Γης-Σελήνης). Μετά δε τα μέσα Μαΐου θα είναι ορατός και στο Νότιο Ημισφαίριο.
Καθώς φαίνεται, ο κομήτης θα τεμαχιστεί πιθανότατα πλήρως στο μέλλον. Το 2022, αναμένεται η επανεμφάνιση των τμημάτων του κομήτη και μάλιστα πιστεύεται ότι θα πλησιάσουν ακόμα περισσότερο τη Γη. Ως πιθανή εξήγηση αυτής της διάσπασης θεωρούνται οι θερμικές εφελκυστικές τάσεις που αναπτύσσονται στον παγωμένο (λόγω της μεγάλης παραμονής του στο παγωμένο εξώτερο ηλιακό σύστημα) πυρήνα του κομήτη καθώς αυτός πλησιάζει τον Ήλιο με αποτέλεσμα ο πυρήνας να σπάει. Αυτό πιθανότατα συμβαίνει σε κομήτες που έχουν πολύ ασθενή εσωτερική δομή.


Εικόνα του διασπασμένου κομήτη 174P/Echeclus (δικαιώματα Steve Tegler Guy Consolmagno & W. Romanishin, University of Oklahoma)

Ένας άλλος κομήτης που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον αυτή την εποχή είναι ο 174P/Echeclus. Αυτό το κοσμικό αντικείμενο είχε ανακαλυφθεί το 2000 από το τηλεσκόπιο Spacewatch και αρχικά είχε χαρακτηριστεί ως αστεροεϊδής. Όμως τον Δεκέμβριο του 2005 ανακαλύφθηκε ότι είχε κόμη με αποτέλεσμα να αλλάξει η κατηγοριοποίησή του σε αυτή του κομήτη. Στις 11 Απριλίου 2006 οι Steve Tegler και Guy Consolmagno, χρησιμοποιώντας το τηλεσκόπιο των 1.8m στο όρος Graham της Αριζόνας, διαπίστωσαν ότι ο Echeclus, ενώ βρισκόταν σε τροχιά κοντά στον Κρόνο, είχε διασπαστεί και είχε δημιουργηθεί ένα τεράστιο σύννεφο σκόνης μήκους πάνω από 100.000 km. Αυτό το γεγονός έχει προκαλέσει ιδιαίτερη εντύπωση καθώς ο κομήτης βρίσκεται σε μεγάλη απόσταση από τον Ήλιο (1.9 δισεκατομμύρια km), και ο οποίος είναι συνήθως η αιτία τέτοιων διασπάσεων.

Ιστορικό σημείωμα
Ανάλογες περιπτώσεις διάσπασης κομητών υπάρχουν και στο παρελθόν (έχει παρατηρηθεί σε 30 περίπου κομήτες). Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο κομήτης Biela που είχε διασπαστεί σε 2 τμήματα το 1846 καθώς διάβαινε από το περιήλιο. Αυτά τα δύο τμήματα του κομήτη επανεμφανίστηκαν το 1852 και από τότε έχουν εξαφανιστεί. Στις αναμενόμενες ημερομηνίες επανεμφάνισής τους (1872, 1885 και 1892) υπήρξαν θεαματικές "βροχές μετεωριτών" (3000-15000 μετεωρίτες ανά ώρα). Επιπλέον, κάθε Νοέμβρη έχουμε την εμφάνιση μίας μικρότερης σε ένταση "βροχής μετεωριτών", των "Andromedids" και προκαλείται λόγω της διέλευσης της Γης από την τροχιά του Biela.
Άλλα παραδείγματα διάσπασης κομητών κατά τη διάβασή τους από το περιήλιο αποτελούν οι γνωστοί κομήτες West, Ikeya-Seki καθώς και ο Shoemaker -Levy 9. Ο τελευταίος, κατά τη διάρκεια της ανακάλυψής του -το 1993- είχε παγιδευτεί σε τροχιά γύρω από τον Δία σε πολύ κοντινή απόσταση. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη διάσπαση του κομήτη σε εκατοντάδες κομμάτια και τον Ιούλιο του 1994 αυτά τα τεμάχια προσέκρουσαν στην ατμόσφαιρα του Δία.

 
 
 
 


 

 

 

 

Η επίσκεψη αυτού του δικτυακού τόπου προϋποθέτει την αποδοχή των "όρων χρήσης"

© 2004-2010, Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών